Institutionele actoren op het gebied van kinderopvang in Brussel

De kinderopvang is een professionele opvang van kinderen jonger dan drie jaar buiten het familiaal verband. Deze materie valt onder het gezinsbeleid, wat een bevoegdheid van de gemeenschappen is.

Er zijn twee soorten kinderopvang: groepsopvang, waarbij kinderen in een groep worden opgevangen onder aangepaste begeleiding, en gezinsopvang, waarbij een kleinere groep kinderen wordt opgevangen in het huis van de onthaalouder of op een daartoe aangepaste plek.

Hoewel alle vormen van kinderopvang een vergunning moeten hebben, wordt er bij groepsopvang een onderscheid gemaakt tussen erkende en gesubsidieerde kinderopvangvoorzieningen, waar plaatsen beschikbaar zijn voor alle kinderen en de kosten gekoppeld zijn aan het inkomen van de ouders, en niet-gesubsidieerde kinderopvangvoorzieningen, waar de toewijzing van de plaatsen en de kosten worden bepaald door de kinderopvangvoorziening. In het geval van gezinsopvang zijn de onthaalouders onafhankelijk of geconventioneerd.

In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zijn er opvangcentra die erkend zijn door het Office de la Naissance et de l'Enfance (ONE), de verantwoordelijke instantie binnen de Franse Gemeenschap, en opvangvoorzieningen die erkend zijn door  Kind en Gezin, het agentschap voor kinderen en gezinnen van de Vlaamse Gemeenschap. Die opvangvoorzieningen zijn onderworpen aan de regelgeving van hun respectieve gemeenschap. De Gemeenschappen geven vergunningen af voor kinderopvangactiviteiten, erkennen kinderopvangvoorzieningen, verlenen subsidies voor de werking van de voorzieningen, leggen de normen vast waaraan moet worden voldaan om de kwaliteit te garanderen en houden toezicht op de kinderopvangvoorzieningen.

Iriscare, de door de GGC opgerichte instelling van openbaar nut verantwoordelijk voor welzijn en sociale bescherming, is bevoegd voor de Brusselse bicommunautaire kinderopvang en anderstalige kinderopvang. De ordonnantie die de organisatie van de bicommunautaire kinderopvang regelt, is op 1 juni 2019 in werking getreden. Sinds die datum heeft Iriscare dus tot taak meldingen in verband met kinderopvangvoorzieningen zonder vergunning te controleren en vergunningen te verlenen.

De Cocof en de VGC zijn verantwoordelijk voor de financiering van de infrastructuur. Daarom stelt de Brusselse Gewestregering aan deze gemeenschapscommissies jaarlijks een budget ter beschikking om opvangvoorzieningen te financieren. Subsidies worden toegekend om nieuwe kinderopvangplaatsen te creëren, maar ook om de kwaliteit van bestaande plaatsen te handhaven. Er is financiële steun beschikbaar voor de aankoop van gebouwen of voor bouwwerkzaamheden (bouw, uitbreiding, verbouwing, renovatie, grote reparaties), alsook voor de aankoop van apparatuur en de eerste inrichting.

Andere gewestelijke programma's bieden ook financiering voor kinderopvangvoorzieningen: Wijkcontracten - EFRO - REG - BGHGT. Er wordt prioriteit gegeven aan betaalbare openbare kinderopvang. Het Brussels Gewest financiert ook Geco-contracten (gesubsidieerde contractuele) voor kinderopvang.

De gemeenten zijn ook verantwoordelijk voor de organisatie van de kinderopvang in het Brussels Gewest. Op 31 december 2021 waren 208 van de 677 kinderopvangvoorzieningen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest gemeentelijk. Het aantal beschikbare plaatsen op gemeentelijk niveau vertegenwoordigt dus 33% van het totaal. Wat inkomensafhankelijke plaatsen betreft, is 49% van de kinderopvangplaatsen afkomstig van gemeentelijke voorzieningen.

Stedenbouwkundige vergunningen voor kinderopvangvoorzieningen worden afgegeven door het Gewest of door de gemeenten. Het advies van de burgemeesters wordt gevraagd als onderdeel van de procedures om toestemming te verlenen voor het openen van een kinderopvangvoorziening. Dit advies heeft betrekking op veiligheid, gezondheid en hygiëne. Brandveiligheidsattesten, afgeleverd door de DBDMH worden door de burgemeesters verstrekt. Daarnaast voeren de burgemeesters, indien nodig, de door de bevoegde organen genomen beslissingen uit om een kinderopvangvoorziening te sluiten.

Binnen Perspective verzamelt het BISA voor statistische doeleinden een reeks gegevens over kinderopvang in Brussel. Deze gegevens worden via de Wijkmonitoring gepubliceerd. De Dienst Scholen en Studentenleven ontwikkelt, gebaseerd op deze gegevens, diepgaande gewestelijke expertise op dit gebied, door het monitoren van de vraag naar en het aanbod van kinderopvangplaatsen.

MEER INFORMATIE:

ONE
• Informatie voor burgers
• Informatie voor professionals
• Informatie over regelgeving 

Kind&Gezin
• Informatie voor burgers
• Informatie voor professionals
• Informatie over regelgeving

Iriscare
• Informatie voor burgers
• Informatie voor professionals
• Informatie over reglementering (Ordonnantie 2017, Ordonnantie 2018, Besluiten 2019)

Zoekmachine (FWB) GALLILEX

Zoekmachine van het Belgisch Staatsblad